نقص فنی “فوساکا” شبکه اتریوم را تا آستانه فروپاشی کشاند

از /

حادثه‌ای نادر و نگران‌کننده پس از به‌روزرسانی "فوساکا" در شبکه اتریوم، ثبات این بلاکچین عظیم را با چالشی جدی مواجه ساخت. این رخداد، که با خارج شدن بخش قابل توجهی از اعتبارسنج‌ها از مدار همراه بود، اهمیت مقاومت و تمرکززدایی فنی را برای دومین بلاکچین بزرگ جهان بیش از پیش آشکار ساخت و زنگ خطری جدی را به صدا درآورد.

image

حادثه "فوساکا" و بحران موقت در شبکه اتریوم

پس از فعال‌سازی به‌روزرسانی "فوساکا"، یک نقص فنی غیرمنتظره در شبکه اتریوم رخ داد که منجر به خروج گسترده اعتبارسنج‌ها شد. این باگ، که مستقیماً بر عملکرد یکی از کلاینت‌های اصلی اجماع تأثیر گذاشت، موجب شد تا حدود ۲۵ درصد از نودهای اعتبارسنج (validators) به‌طور ناگهانی از شبکه جدا شوند. این خروج گسترده، نرخ مشارکت رای‌دهی در اتریوم را به زیر حد حیاتی ۷۵ درصد کاهش داد و تا آستانه ۶۶.۶ درصد، یعنی نقطه‌ای که شبکه امکان تضمین قطعی تراکنش‌ها (finality) را از دست می‌دهد، پیش رفت. وضعیت "فینالیتی" به معنای تأیید نهایی و غیرقابل برگشت تراکنش‌ها است و از دست رفتن آن می‌توانست عواقب فاجعه‌باری برای لایه‌های دوم، پل‌های ارتباطی و صرافی‌های غیرمتمرکز داشته باشد و عملاً آن‌ها را فلج کند.

آسیب‌پذیری شبکه اتریوم؛ نقش کلیدی کلاینت Prysm

علت اصلی این بحران، اختلال در کلاینت Prysm بود که یکی از کلاینت‌های اصلی اجماع در شبکه اتریوم محسوب می‌شود. این کلاینت پس از به‌روزرسانی "فوساکا" شروع به تولید "وضعیت‌های منسوخ" (obsolete states) کرد که باعث شد نودهای وابسته به آن، اعتبار خود را در شبکه از دست بدهند. خوشبختانه، واکنش سریع تیم توسعه‌دهنده اتریوم و اعمال تغییرات فوری در تنظیمات شبکه، مشکل را ظرف چند ساعت حل کرد و همگام‌سازی نودها به حدود ۹۹ درصد بازگشت. این اتفاق هرچند به سرعت مهار شد، اما نشان داد که شبکه اتریوم تا چه حد نسبت به آسیب‌پذیری‌های احتمالی در کلاینت‌های اصلی خود شکننده است. حجم بالای استیک (stake) روی کلاینت Prysm نیز این ضعف سیستمی را برجسته کرد. تصور کنید اگر این باگ کلاینتی مانند Lighthouse را که بیش از نیمی از اعتبارسنج‌ها را کنترل می‌کند، تحت تأثیر قرار می‌داد؛ در آن صورت، احتمالاً شبکه به طور کامل توانایی تأیید تراکنش‌ها را از دست می‌داد، برداشت‌ها متوقف می‌شدند و حتی امکان بازسازی زنجیره (chain reorg) نیز مطرح می‌شد.

چالش تنوع کلاینت‌ها در اتریوم؛ پاشنه آشیل پایداری

این حادثه تنها یک نقص فنی ساده نبود، بلکه نارسایی عمیق‌تری را در ساختار شبکه اتریوم به نمایش گذاشت: کمبود تنوع در کلاینت‌های اجماع. با وجود هشدارهای مکرر از سال ۲۰۲۱ مبنی بر ضرورت توزیع اعتبارسنج‌ها میان کلاینت‌های مختلف، Prysm همچنان سهم بزرگی از کل اعتبارسنج‌های اتریوم را در اختیار داشت. اگرچه پس از بحران اخیر، سهم Prysm از ۲۲.۷۱ درصد به حدود ۱۸ درصد کاهش یافت، اما تمرکز بیش از حد بر چند کلاینت اصلی، تاب‌آوری شبکه را در برابر خطاهای احتمالی به شدت تضعیف می‌کند و می‌تواند نقطه‌ای متمرکز برای شکست ایجاد کند.

برای افزایش مقاومت شبکه اتریوم در آینده و کاهش این ریسک، موارد زیر حیاتی هستند:

تشویق به استفاده از کلاینت‌های جایگزین: توسعه‌دهندگان بر لزوم ترویج و استفاده گسترده‌تر از کلاینت‌هایی مانند Lodestar، Nimbus و Teku تأکید دارند تا هیچ باگی در یک کلاینت نتواند کل زنجیره را به خطر بیندازد.

آگاهی‌بخشی به اعتبارسنج‌ها: باید به اعتبارسنج‌ها آموزش داده شود که اهمیت توزیع ریسک و عدم اتکا به یک کلاینت خاص در راستای حفظ تمرکززدایی و امنیت شبکه چیست.

آینده اتریوم و ضرورت تمرکززدایی فنی برای امنیت اکوسیستم

رویداد "فوساکا" در شبکه اتریوم، یک یادآوری تلخ اما ضروری بود که تمرکززدایی فنی دیگر تنها یک ایده آرمانی نیست، بلکه یک الزام عملی برای بقای یک شبکه بلاکچینی بزرگ و پویا است. تقویت تاب‌آوری شبکه اتریوم در برابر نقص‌های احتمالی، نه تنها امنیت کاربران و سرمایه‌گذاران آن را تضمین می‌کند، بلکه پایداری کل اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) را نیز در گرو خود دارد. جامعه اتریوم اکنون بیش از هر زمان دیگری باید در جهت توزیع هرچه بیشتر ریسک و افزایش تنوع کلاینت‌ها گام بردارد تا از تکرار حوادث مشابه در آینده جلوگیری کرده و جایگاه خود را به عنوان زیرساختی قابل اعتماد برای وب ۳ تثبیت کند.

مجله اقتصاد و ارز دیجیتال

مطالب مرتبط

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پیمایش به بالا